به نقل از «مهر»

قالی بافی خراسان جنوبی گرفتار در تار و پود مشکلات

تاریخ انتشار: ۱۷ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۲۲۳۱۹

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها: با بالا رفتن از پله‌های کارگاه قالی بافی صدای تلاش و شور و هیجان کار را می‌شنوم چقدر این صدا حس خوبی دارد و به انسان حس غرور می‌دهد.

آری باید بر دستان این هنرمندان بوسه زد که خالق این همه زیبایی بر تار و پود فرش هستند.

فرش دستباف خراسان جنوبی قدمت طولانی دارد به طوری که برند قهستان و مود آن آوازه جهانی پیدا کرده و مورد پسند جهانیان چه از نظر کیفیت و چه از نظر زیبایی شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بافت فرش در خراسان جنوبی هر چند این روزها حال خوشی ندارد و در این اوضاع نابه سامان اقتصادی و دل و دماغی برای بافنده در راستای تلاش پشت دارهای قالی نگذاشته اما بازهم این استان خشک که تجربه ۲۰ ساله در خشکسالی دارد چاره‌ای جز این کار را برای بافنده استان نمی‌گذارد که هر روز صبح زود حاضر شود و با بافت دانه دانه از تار و پود فرش چاره‌ای برای زندگی خود کند.

گرانی مواد اولیه، نبود حمایت دولت برای بهره‌گیری از بیمه تأمین اجتماعی، نبود بازار برای فروش فرش، امید نداشتن به آینده، تحریم‌ها و همه و همه جز مشکلاتی هستند که بافندگان خوش ذوق خراسان جنوبی را در مسیر تولید و چرخاندن چرخ اقتصاد خانواده‌هایشان خلل ایجاد کرده است.‌

دستمزد آن‌چنانی عاید بافندگان فرش نمی‌شود

زهرا بافنده یکی از بافندگان فرش در بیرجند در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: بیش از ۱۰ سال بوده که در حرفه فرش بافی مشغول فعالیت هستم و این هنر را از مادرم آموخته‌ام و آنچنان که از گذشتگانم می‌دانم این هنر نسل به نسل به ما رسیده است.

وی گفت: سه نفر هستیم که با ایجاد این کارگاه قالی بافی کوچک خانگی کمک خرجی برای خانواده خود هستیم هر چند هر چقدر تلاش کنیم دستمزد آن‌چنانی نداریم.

امید برای راه اندازی کارگاه بزرگ‌تر پوچ شد

بافنده با اشاره به اینکه اگر چه فرش دستباف استان شهره جهانی دارد و کیفیت آن بالا بوده اما متأسفانه قیمت چندانی بر روی آن نمی‌گذارند که شاید با هزینه مواد اولیه و غیره تفاوت چندانی نداشته باشد، یادآور شد: سرمایه اولیه راه اندازی این کارگاه را از نهاد حمایتی در قالب تسهیلات گرفته‌ایم، در ابتدای کار به این امید بوده‌ایم که این سرمایه را افزایش و کارگاه بزرگ‌تری راه بیاندازیم اما با شرایط موجود این کار غیرممکن است.

وی گفت: تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار گرفتن بافندگان یکی از درخواست‌های مهم بافندگان فرش استان بوده، در این کارگاه تنها بنده بیمه هستم و دو نفر دیگر از این بیمه برخوردار نیستند.

دولت فکری اساسی برای رفع مشکلات بافندگان بکند مسکن‌ها کارساز نیست

بافنده فرش در استان ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات مهم بر سر راه بافندگان گرانی مواد اولیه بوده که نسبت به گذشته علی رغم افزایش سرسام‌آور کیفیت بالایی ندارد که این موضوع هم سبب افزایش قیمت فرش شده و هم رغبت بازار را برای خرید فرش کاهش می‌دهد.

وی در پایان خواست دولت فکری جدی به حال این هنر بکند وگرنه تزریق مسکن‌هایی همچون پرداخت تسهیلات راه به جایی نمی‌برد و مردم استان به ویژه بانوان در این اوضاع اقتصادی چاره‌ای جز رفتن به سمت این گونه اشتغال‌ها ندارند.

تولید ۱۸۰ هزار مترمربع فرش دستباف در استان طی سال گذشته

محمد حسن کامیابی مسک در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در استان ۵۰ هزار بافنده فرش دستباف فعالیت دارد.

وی با اشاره به اینکه در سال گذشته حدود ۱۸۰ هزار مترمربع فرش دستباف در استان تولید شده که نسبت به سال قبل از آن تفاوت فاحشی نداشته است، تصریح کرد: ارزش تقریبی این فرش‌ها ۶۰۰ میلیارد تومان بوده است.

رئیس اتحادیه فرش دستباف خراسان جنوبی یادآور شد: عمده نقوش فرش دستباف در استان شامل ریز ماهی، خشتی، نائینی و طرح‌های ایلیاتی بوده که در رنگ‌ها و اندازه‌های متفاوت بافته می‌شود.

کامیابی مسک در بحث صادرات فرش دستباف استان گفت: آمار درستی از صادرات فرش در سال گذشته نداریم ولی به سبب تحریم‌ها میزان صادرات فرش در استان نسبت به سال‌های گذشته پایین آمده که باید فکری به حال آن شود.

وی به مهم‌ترین مشکلات پیش روی بافندگان فرش در استان اشاره داشت و افزود: گرانی مواد اولیه و بیمه تأمین اجتماعی از جمله این موارد بوده به طوری که در حال حاضر کمتر از ۳ هزار بافنده فرش در استان زیرپوشش بیمه هستند.

رئیس اتحادیه فرش دستباف خراسان جنوبی گفت: بر اساس منطق اقتصادی وقتی کسب و کاری دچار مشکل شده تولید کم می‌شود اما این منطق در مورد فرش دستباف استان صدق نمی‌کند چرا که در خراسان جنوبی کسب و کار دیگری که بافندگان به سمت آن بروند با وجود ۱۶ سال خشکسالی وجود ندارد و بانوان هنرمند استان مجبور هستند برای کمک خرج زندگی این کار را با وجود همه مشکلات پیش روی آن انجام دهند.

ثبت نام از بافندگان فرش دستباف برای بهره‌مندی از تسهیلات در سامانه مشاغل خانگی

الیاس جویبان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: بافندگان فرش استان برای بهره‌مندی از تسهیلات می‌توانند در سامانه مربوطه مشاغل خانگی ثبت نام و به صورت مستقل و پشتیبان از این تسهیلات برخوردار شوند.

وی با اشاره به اینکه در پرداخت تسهیلات به بافندگان فرش متقاضی در استان مشکلی وجود ندارد، افزود: این تسهیلات بر اساس فرش بین ۱۰ تا ۳۰ میلیون تومان بوده با نرخ سود ۴ درصد است و برای هر بافنده یک دوره پرداخت می‌شود.

معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی در رابطه با بیمه تأمین اجتماعی بافندگان فرش در استان گفت: در حال حاضر بیمه شده جدید پذیرفته نمی‌شود اما در صورت قطع بیمه افراد تحت پوشش امکان جایگزین فردی دیگر وجود دارد.

صادرات ۸۰ درصد از تولیدات فرش دستباف خراسان جنوبی

با بیان اینکه ۸۰ درصد فرش استان صادر می‌شود، بیان داشت: هر چند فرش استان به سبب تحریم‌ها به برخی از کشورهای صادر نمی‌شود اما متقاضیان فرش دستباف استان بیشتر کشورهای اروپایی و آلمان است.

جویبان ادامه داد: خوشبختانه با تغییر سبک زندگی بازار فرش دستباف نسبت به سال‌های قبل در ایران بهبود یافته و افراد بیشتری متقاضی فرش دستباف ایرانی هستند.

برگزاری ۱۱ دوره به بافی در استان

وی با اشاره به برنامه‌های حمایتی از فرش‌بافان استان گفت: امسال ۱۱ دوره به بافی برگزار می‌شود که تاکنون هشت دوره برگزار شده و مابقی در هفته‌های آینده برگزار خواهد شد.

معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی به المپیاد ملی فرش دستباف ویژه دانش آموزان و دانشجویان اشاره کرد و افزود: این المپیاد در مرحله استانی و کشوری برگزار شد و خوشبختانه استان در گروه دانش آموزی حائز رتبه شد.

جویبان از برگزاری دوره‌های تخصصی ویژه فرش دستباف در استان خبر داد و یادآور شد: یکی از این دوره‌ها برگزاری دوره تخصصی قالیشویی در استان است.

کد خبر 5782035

منبع: مهر

کلیدواژه: فرش دستبافت خراسان جنوبی قالیبافی بوشهر ارتحال حضرت امام خمینی ره امام خمینی ره قیام 15 خرداد خطبه های نماز جمعه کرمانشاه انقلاب اسلامی ایران سالروز رحلت امام امام خمینی تبریز مشهد همدان ایلام اردبیل فرش دستباف خراسان جنوبی فرش دستباف در استان بیمه تأمین اجتماعی فرش دستباف استان بافندگان فرش فرش در استان مواد اولیه فرش استان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۲۲۳۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فرش، سفیر فرهنگی ایرانیان در دنیا/ هنرمندانی که رج به رج عشق می‌بافند

فرش ایرانی، یه عنوان یک سفیر فرهنگی در دنیاست و در بسیاری از نقاط جهان، وقتی از فرش ایرانی صحبت می‌شود، در ادامه نام فرش اصفهان است که همچون ستاره می‌درخشد.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، گره به گره فرش ایرانی با طرح و نقش‌های اصیل، ارزشمند است زیرا زنان و دختران ایرانی، با ذوق و ظرافت هنری خود آن را بافته‌اند؛ درواقع پشت هر گره از آن، دنیایی از امیدواری و ناامیدی، غم و شادی و به طور کلی، داستان یک زندگی است که با زبان هنر عجین شده است.

وقتی ساعت‌ها و روزها پشت چارچوب قالی می‌نشینی و بعد کامل شدنش را می‌بینی، درست مثل یک نقاشی با رنگ‌های زیبا و طرح بی نظیر، تمام خستگی از تنت در می‌آورد و وقتی متوجه ذوق جهانیان برای داشتن این اثر می‌شوی، بیش از پیش انگیزه می‌گیری تا دوباره ساعت‌ها و روزهایت را بگذاری و فرشی ببافی که جایش زیر پا یا روی دیوار است اما در اصل، روی چشمان هنردوستان، جا دارد.

بر همین اساس فتحعلی قشقایی‌فر عضو هیئت علمی دانشگاه فرش کاشان با تاکید بر اینکه فرش، در هنرهای سنتی ما به‌عنوان سفیر فرهنگی در دنیا مطرح بوده و به‌عنوان یکی از نمادهای با ارزش ایران، همیشه زیبایی‌ها و ارزشمندی فرهنگمان را به دنیا معرفی کرده است، اظهار می‌کند: این اثر، یک روزه به وجود نیامده بلکه در طول تاریخ به آن افزوده و به این اثر ماندگار در دنیا تبدیل شده‌است؛ دوره طلایی فرش ایران، در دوران صفویه، مخصوصاً دوره شاه عباس اول با پایتختی اصفهان رقم می‌خورد و این دوره، حاصل دوره‌های قبل خود مانند سلجوقی و قبل آن است که در دوره صفوی بیشترین ابداعات و نوآوری‌ها در فرش ایران شکل می‌گیرد.

وی می‌افزاید: اصفهان با وجود ظرفیت‌های هنری که داشته، خیلی خوب با تعالی هنر و صنعت، هم‌سو شده و تبدیل به بخشی از شاخص‌های مطرح دوره خود می‌شود، به گونه‌ای که حاکمان به‌عنوان هدیه‌ای فاخر، آن را به ممالک دیگر هدیه و شکوه ساختگی خود را معرفی می‌کردند؛ امروز هم با همه محصولات متنوع هنری و غیرهنری، فرش ایرانی و فرش اصفهان به‌عنوان یک هدیه ارزشمند مطرح می‌شود؛ فرش اصفهان در یک دوره کوتاه، ضعیف می‌شود اما از اواسط دوره قاجار با وجود هنرمندان مطرح در حوزه تولید فرش دستباف و نقاشان ماهر، دوباره این هنر احیا می‌شود و در بالاترین سطح خود در دنیا دیده می‌شود.

فرش اصفهان، تجلی از دوران گذشته

عضو هیئت علمی دانشگاه فرش کاشان بیان می‌کند: در هنر ایرانی، مکتب اصفهان یکی از مطرح‌ترین مکاتب هنری مخصوصاً در حوزه نقاشی است و ویژگی فرش اصفهان این است که توانسته از آن مکتب، خارج نشود و تمام تلاشش به هم‌افزایی سنت گذشته و خلاقیت و نوآوری در دوران معاصر است؛ در واقع فرش اصفهان، تجلی دوران گذشته با نگاهی کاملاً خلاقانه و هنرمندانه است.

قشقایی‌فر با بیان اینکه در حوزه زیبایی‌شناسی فرش اصفهان، کاملاً می‌توان یک نماد ایرانی به آن اطلاق کرد، می‌گوید: در زمینه مواد اولیه تولید، فرش اصفهان، فاخرترین مواد مورد مصرف از ابریشم تا پشم بسیار ظریفی که آن را کرک می‌شناسند دارد و با استفاده از رنگرزی طبیعی، ترکیب فوق‌العاده‌ای را به وجود می‌آورد؛ وقتی فرش اصفهان را در خانه‌ها پهن می‌کنند، حس و حال طبیعت و نگاه فاخر به طرح و نقش دوره گذشته و امروز در آن دیده می‌شود؛ در واقع می‌توان گفت هنرمند اصفهانی تلاش کرده تا بهشت را به منازل کسانی که فرش دوست دارند هدیه کند.

وی با اشاره به اینکه فرش دستباف، دو بعد هنر و صنعت را با هم دارد، خاطر نشان می‌کند: در واقع هنرمند هم بعد مصرفی بودن و نیاز روزمره و هم زیبایی‌هایی که یک اثر هنری می‌تواند داشته باشد را به علاقه‌مند خود می‌دهد به نوعی می‌توان گفت که فرش دستباف، هدیه‌ای برای افرادی است که دوست دارند شادتر و با انرژی‌تر زندگی کنند زیرا فرش دستباف، خانواده را دعوت به شادی می‌کند و کسی که امید به زندگی بیشتر دارد به سمت آن می‌رود.

عضو هیئت علمی دانشگاه فرش کاشان خاطرنشان می‌کند: اصفهان یکی از مراکز مهم فرش‌بافی دنیاست که سبک‌های متنوعی از جمله فرش‌های عشایری و روستایی دارد؛ جدای از سبک شهر اصفهان، شهرهایی مثل نجف‌آباد، کاشان، نائین، شهرضا که برای خود سبک متفاوتی در این حوزه دارند؛ با این حال ظریف‌ترین فرش استان، در شهر اصفهان است که ترکیبی از چله ابریشم و نخ ابریشمی است که علاوه بر ظرافت برای علاقه‌مندان، می‌تواند به نوعی سرمایه‌گذاری از برندهایی که طی چند نسل توانسته‌اند از نظر کیفیت خود را ثابت کنند، تبدیل شود.

قشقایی‌فر با بیان اینکه افراد زیادی در اصفهان با تلاش خود فرش را در سطح جهانی حفظ کردند، اظهار می‌کند: یکی از مهم‌ترین نمادهای این شهر در حوزه هنر، فرش دستباف اصفهان است که در اکثر مناطق جهان، سبک‌های متفاوت فرش اصفهان را به خوبی می‌شناسد و تلاش می‌کنند نمونه‌ای از آن را داشته باشد.

وی ادامه می‌دهد: حتی اگر فرش دستباف، زیر پا قرار گیرد مانند یک تابلوی نقاشی است و ذات آن از ابتدا طوری طراحی شده که مثل هنر موزائیک، روی زمین کار شود؛ یک ویژگی‌اش این است که یک تابلوی پویا است که اعضای خانواده، هر روز داستان جدیدی را در آن رقم می‌زنند؛ آنچه گفتیم به لحاظ نمادین بود اما از لحاظ کارکردی، محصولی است که چه روی زمین و چه روی دیوار، قابلیت استفاده دارد و از گذشته هم همینطور بوده است؛ امروزه با توجه به تغییر زندگی‌ها، شاید جنبه تزئینی فرش، بیشتر شده باشد؛ در هر حال چقدر خوب است که قطعه کوچکی از فرش اصفهان را به‌عنوان نماد فرهنگی در خانه داشته باشیم.

قالیبافی اصفهان، جلوه‌ای از کاشی‌کاری قدیم است

فاطمه شیرسپهر، استاد دانشگاه در رشته فرش نیز در این باره اظهار می‌کند: بعد از دوران صفویه، حدود ۲۰۰ سال رکود فرش رخ داد تا در دوره ظل‌السلطان و به شکل عجیبی، احیای مجدد مکتب فرش دستباف اصفهان را داشتیم چرا که وی، اخبار دارالخلافه پایتخت را دنبال می‌کرد و با توجه به اینکه حمایت در دربار ناصرالدین شاه از هنر شروع شده بود، او نیز چنین کرد.

وی می‌افزاید: بسیاری از شگردها و فنون و تکنیک‌های دوره صفوی، فراموش شده بود و این مکتب فرش با آزمون و خطا کار خود را شروع کرد که گاهی به موفقیت و شکست منجر می‌شد تا اینکه در دوره پهلوی اول، مکتب فرش اصفهان، اسلوب خود را طوری که امروز، مکتب فرش اصفهان خوانده می‌شود، پیدا کرد و ادامه هنر صفوی شد؛ البته نه ادامه فرش آن بلکه ادامه کاشی‌کاری آن دوره شد زیرا برای بافت فرش با سبک صفوی، دیگر فرش‌های دستباف آن زمان در دسترس نبود و تقریباً همه آن‌ها دوره قاجار از ایران، خارج و به موزه‌های بزرگ خارج از کشور منتقل شده بود؛ به‌طور کلی می‌توان گفت مکتب نوین فرش اصفهان، ادامه کاشی‌کاری صفوی است که خیلی از فرش صفوی دور نیست.

فرق میان فرش دستباف و ماشینی، فاصله‌ای میان نقاشی تا پوستر است

استاد دانشگاه رشته فرش ادامه می‌دهد: همیشه، روح هنری که متأثر از زمانه است در هنر جاری است؛ رمز و راز آنکه از دل فرهنگ ایرانی و این منطقه به‌عنوان مرکز ایران وجود دارد، همیشه در دل آثار بزرگ هنری جای دارد و این، روح است که فرش دستباف را از ماشینی تمایز می‌دهد.

شیرسپهر با بیان اینکه در این رشته هر هفته و هر روز با مسائلی که گاه ضربه زننده و منفی است روبه‌رو هستیم، خاطر نشان می‌کند: هرچند گاهی هم اتفاقات خوب می‌افتد، مثل حراجی‌های بزرگ دنیا که گاهی فرش اصفهان از دوره صفوی، رکوردشکنی قیمت کرده و همه را خوشحال می‌کند اما مشکلاتی هم وجود دارد که با تحریم و مشکلات اولیه وجود دارد؛ سالی نیست که شاهد تعطیلی کارگاه‌های فرش دستباف نباشیم که دلایل به هم پیوسته مانند تغییر فرهنگ زندگی در کل دنیا دارد؛ مردم، دیگر فرش دستباف داشتن را جزو نیازهای خود دیگر نمی‌دانند، همچنین مشکلات تحریم، جابه‌جایی ارز، داد و ستد در مسائل تجارت بین‌الملل و مشکلاتی که بدنه سنتی بازار در خود دارد مثلاً مطلع نبودن از تجارت جدید و بین‌الملل، از جمله مشکلات این حوزه است، البته در بین جوانان، انرژی‌ها و استعدادهای زیادی وجود دارد که در حال کار هستند، با این حال، بدنه اصلی آن، قشر میان سال به بالا و سنتی هستند.

وی ادامه می‌دهد: حتی در نمایشگاه‌هایی بین‌الملل در خارج از کشور هم کسانی که فرش ایرانی را به خوبی می‌شناسند، از قشر قدیمی‌اند که با فرهنگ قبلی زندگی می‌کنند و ای کاش می‌دانستیم که چقدر فرش دستباف با ماشینی فرق دارد؛ در واقع مثل تفاوت پوستر از اصل یک نقاشی است، هرچند کاربرد یکسانی دارند

استاد دانشگاه رشته فرش با بیان اینکه مهم‌ترین کاری که مردم می‌توان انجام دهند، آشنا کردن فرزندانشان با شکوه فرش ایرانی است، می‌گوید: شاید می‌توان گفت که دومین پرچم ملی ما، فرش دستباف است؛ به طور کلی باید علاوه بر آموزش به فرزندانمان، با آن‌ها درباره تفاوت آثار دستی و ماشینی صحبت کنیم، بعضی خانواده‌ها، توان مالی خرید فرش دستباف را دارند اما به استفاده آثار هنری اصل، آنچه مادران و خواهران ما طی ساعات طولانی و با عشق می‌بافند، توجهی ندارند؛ امیدوارم شاهد بازگشت شکوه فرش دستباف ایرانی که در بدنه جامعه ایرانی رخنه کرده باشیم، ایرانیان ملتی صبور و قالیباف هستند و نمی‌توان تعبیر بهتری از آن‌ها داشت.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، شکوه فرش دستباف ایرانی، قرن‌هاست که پیش چشم جهانیان است و حیف است که چنین سرمایه‌ای که جزئی از هویت ماست، در خانه‌ها وجود نداشته باشد؛ امید که با تدابیر اندیشیده شده، این هنر بی مثال، دوباره به خانه تک‌تک ما بازگردد.

کد خبر 748968